
Cursus heidebeheer
Er zijn veel nieuwe inzichten in het heidebeheer. De afgelopen 10 jaar zijn oude gebruiken afgeschaft en nieuwe uitgetest. Ook de insecten houden de gemoederen goed bezig. Deze tweedaagse cursus heidebeheer gaat in op wat een beheerder kan doen en wat beter is om te laten. Heide wordt daarbij in de breedste zin behandeld en als landschap benaderd.
Heidebeheer in een landschapsecologische context
Het soortenrijke heidecultuurlandschap van weleer bestond niet uit alleen paars bloeiende heide, zoals lang gedacht. Variatie en afwisseling, veelal veroorzaakt door veelvormig gebruik door boeren, waren hele belangrijke kenmerken. Daarbij pasten dan ook veel soorten. Leer welke aspecten hiervan cruciaal zijn en hoe dit in het landschap van nu zijn plaats kan krijgen.
Biotopen of soorten
De benadering van soortenbeheer en biotoopbeheer lijken tegengesteld, maar kunnen goed samen gaan. In deze cursus komen beide aan bod; de ecologische kennis van kenmerkende soorten wordt gecombineerd tot inzichten rondom beheer van habitattypen. Geplaatst binnen de landschappelijke context biedt dit een breed inzicht, wat nodig is om de juiste keuzen te kunnen maken.
Insecten spelen een belangrijke rol
Een groep die speciaal wordt uitgelicht in deze cursus zijn de insecten, die terecht steeds meer in de belangstelling staan. Ze vormen al jaren één van de specialisaties van de docent en daarmee spelen ze ook een belangrijke rol in deze cursus.
Het heidebeheer uitvoeren in de praktijk
Branden, maaien en plaggen gevolgd door begrazing vormden vroeger de belangrijkste factoren van de heide-economie. Zo is het heidecultuurlandschap ook ontstaan. Nu is het aan natuurbeheerders om dit cultuurlandschap in stand te houden, liefst met zowel de aanwezigheid van kritische soorten, als met grote aantallen individuen. Het landgebruik en de abiotische omstandigheden zijn echter flink veranderd, waardoor het beheer moet mee veranderen. Hydrologische verbeteringen en het oplossen van mineralen en nutriënten tekorten door uitspoeling (door toepassing van steenmeel al of niet in combinatie met bekalking) zijn voorbeelden hiervan. De nieuwste inzichten rondom heidebeheer spelen in deze cursus een belangrijke rol.
Excursies in het veld
Deze cursus van 2 dagen heeft steeds de middagen buiten. Daar wordt de praktijk bekeken en bediscuteerd. Daarmee gaat het hele verhaal letterlijk leven. Kennis, tips en ervaringen van de docent en deelnemers worden uitgewisseld.
Na deze cursus heidebeheer heeft u
Deze cursus bestaat uit
- Presentaties over het heide cultuurlandschap en heidebeheer
- Kennis en informatie over de relatie tussen abiotische factoren en kenmerkende heidegebonden soorten
- Veel praktijkvoorbeelden, mede aan de hand van gestelde vragen
- Veldbezoeken met voorbeelden en discussies over toepassingen
Benodigde basiskennis
Algemene kennis van natuurbeheer is gewenst
Cursusdata en locatie
- Heeze, woensdag 17 en 24 september 2025.
Deze cursus kan ook in-company gegeven worden (voorkeursperiode mei-oktober). Stuur een mail naar info@naturio.nl als u interesse heeft!
Achtergrondinformatie
Het boek Heidebeheer (Smits en Noordijk, 2013) vormt het naslagwerk van deze cursus. Als u die nog niet heeft, kan die op de cursusdag indien gewenst aangeschaft worden.

Review
Rapportcijfer gemiddeld; 8,8
Percentage deelnemers die de cursus aanbeveelt; 100%
‘Goede degelijke cursus die praktisch goed toe te passen is!’ – Heeze, oktober 2019
‘Jap kan vol passie zijn kennis overbrengen, je blijft luisteren.’ – Vaassen, september 2020
‘Goed toegespitst op de praktijk en huidige inzichten van heideterreinen.’ – Veluwe, september 2021
‘Goede praktische cursus. Wel wat basiskennis vereist, hoog tempo, herhaling nodig.’ – Veluwe, september 2021
‘Super. Veel geleerd en praktisch inzetbare kennis opgedaan.’ – Veluwe, september 2021
‘Leuke enthousiaste cursusleider, veel kennis en goed weten over te brengen.’ – september 2023
‘De cursus was zeer leerzaam. Heeft me gemotiveerd de heideterreinen in ons gebied te inventariseren en waar nodig te verbeteren.’ – september 2023
‘Erg interessant, compleet en kundige docent. Behoefte aan nog meer verdieping. Aanrader voor alle heidebeheerders.’ – september 2023
‘Het is een zeer uitgebreide cursus en het heeft mij veel inzichten gegeven voor toekomstig beheer.’ – september 2024
‘Heel interessant, ik kan hiermee vooruit. Alleen door de hoeveelheid informatie is herhaling voor mij interessant.’ – september 2024
Geschikte combinaties
Deze cursus past goed bij de andere cursussen met als thema natuurbeheer, zie ook de pagina met opleidingen. Volg de link met korting voor een interessante combinatie.